Διαμέρισμα Μόρφου και Χωριά Μορφίτικου κάμπου:
.
.
ΜΟΡΦΟΥ
Ιστορία
Η Μόρφου ήταν κατοικημένη από τα αρχαία χρόνια και τούτο αποδεικνύεται από τους πολλούς οικισμούς που έχουν ανασκαφεί ή εντοπιστεί γύρω από αυτήν. Τέτοια είναι τα αρχαιολογικά κατάλοιπα της περιοχής της Τούμπας του Σκούρου, η οποία ήταν κοντά στον ποταμό Οβγό.
Η Τούμπα του Σκούρου ήταν κυπριακή πόλη η οποία κτίστηκε γύρω στα τέλη της μέσης εποχής του χαλκού. Άλλο αρχαιολογικό εύρημα στην περιοχή είναι το Ιερό της Αφροδίτης το οποίο είναι κοντά στο δρόμο που ενώνει τη Μόρφου με τη Μύρτου, και κοντά στην Τούμπα του Σκούρου. Το ιερό ήταν αφιερωμένο στη θεά Αφροδίτη.
Στα βυζαντινά χρόνια η Μόρφου έγινε κέντρο διαμονής των Ακριτών. Οι συχνές επιδρομές των Αράβων ανάγκασαν τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Τιβέριο Γ’ να εγκαταστήσει Ακρίτες στην Ατάλεια και στην Κύπρο. Οι Ακρίτες επειδή είχαν προστάτη τους τον Άγιο Μάμα, ίδρυσαν στο στρατόπεδο τους μικρό ναό προς τιμή του. Ακόμη με τους Ακρίτες διαδόθηκαν στο νησί τα ακριτικά τραγούδια όπως διασώζονται μέχρι σήμερα.
Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας που ακολούθησαν η Μόρφου παραχωρήθηκε από τον Φράγκο βασιλιά της Κύπρου στον Φράγκο φεουδάρχη Λαουράν ντε Πλεσσίλ. Ο Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει τη Μόρφου ως ένα από τα κέντρα των Κυπρίων χωρικών και δουλοπάροικων που επαναστάτησαν κατά της Φραγκικής κυριαρχίας το 1426, Μετά από μήνες η επανάσταση καταστάληκε, η Μόρφου δε όπως και άλλες περιοχές υπέστησαν κυρώσεις. Ο ίδιος χρονογράφος αναφέρει ως εκκλησίες της εποχής στη Μόρφου αυτές του Αγίου Θεοδοσίου, του Αγίου Πολεμίου και του Αγίου Μάμα.
Στην αμέσως επόμενη περίοδο, αυτή της Τουρκοκρατίας, η Μόρφου αποτέλεσε πρωτεύουσα ομωνύμου κατηλικίου (διαμερίσματος) που ανήκε διοικητικά στην επαρχία Κερύνειας. Οι ασχολίες των κατοίκων της Μόρφου αυτή την περίοδο ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο και η βιοτεχνία. Μεταξύ των καλλιεργούμενων ειδών ήταν το βαμβάκι και το λινάρι και η εκτροφή μεταξοσκωλήκων για την παραγωγή μεταξιού.
Ονοματολογία
Για την προέλευση του ονόματος της Μόρφου υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη (L. Ross) αναφέρει ότι σχετίζεται με τη θεά Αφροδίτη και ότι μία από τις ονομασίες με τις οποίες η θεά Αφροδίτη λατρευόταν στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο ήταν Μορφώ.
Από το θεά Μορφώ προήλθε το Θεομόρφου. Με τον καιρό παραλήφθηκε το πρώτο συνθετικό «θεό» και έμεινε η γενική Μόρφου. Με την ονομασία Μορφώ ελάτρευαν τη θεά Αφροδίτη κυρίως στη Λακωνία της Πελοποννήσου. Συνεπώς αυτή η εκδοχή συνδέει τη Μόρφου με τους Λάκωνες, οι οποίοι ενδεχομένως είχαν κατοικήσει στο δυτικό τμήμα της μεγάλης κεντρικής πεδιάδας του νησιού μας.
Η δεύτερη εκδοχή (Κ. Χατζηψάλτης) αναφέρει ότι το όνομα της Μόρφου προήλθε από τον πρώτο κάτοικο της Μόρφου που είχε το όνομα Θεόμορφος. Τέτοια επίθετα τα οποία έχουν πρώτο συνθετικό το Θεό π.χ. Θεοφύλακτος, Θεόκλητος, Θεοδώρητος, Θεόκριτος συναντάμε συχνά κατά την αρχαιότητα. Για πρώτη φορά, γράφει ο Χατζηψάλτης, το όνομα Θεόμορφος καταγράφεται σε ένα βιβλιογραφικό σημείωμα του Παρισινού κώδικα κατά τον 10ο αιώνα μ.Χ. Η αλλαγή του τοπωνυμίου αυτού συνέβηκε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο (1191 – 1570 μ.Χ.), αφού οι Γάλλοι μη έχοντας τον φθόγγο Θ εις την γλώσσα τους, επρόφεραν το γράμμα Θ ως t. Έτσι το Θεόμορφος και κατά συγκοπήν Θέμορφος, επροφέρετο ως Theomorpho ή Theomorpho. Την αρχική συλλαβή the ή te οι Γάλλοι την πήραν ως το μόριον de δηλωτικό ευγενείας ή ευγενούς καταγωγής. Έχουμε και τίτλο ευγενίας επί Φραγκοκρατίας τον κόμη de morfou.
– – – – – – – – – –
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ, FACEBOOK, UTUBE:
Municipality of Morphou – Δήμος Μόρφου
Δήμος Μόρφου – https://www.facebook.com/dimosmorfou/
ΜΟΡΦΟΥ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ – https://www.facebook.com/groups/morphou.epistrofi/
ΜΟΡΦΟΥ-ΑΠΟΔΗΜΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΡΦΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – https://www.facebook.com/groups/1790612901179619/
Πολιτιστικός Σύλλογος “Μορφώ” Ελλάδας
Καρτερούμεν μέρα νύχτα – https://www.youtube.com/watch?v=4M54OE3j950
Άγιος Μάμας – Δήμος Μόρφου
Κόλπος Μόρφου
Κατοκωπιά
Σόλοι
Φιλιά
Αργάκι
Ζώδια
Βουνί
Μάσαρι
